اثربخشی برنامۀ تنظیم شناختی هیجان بر علائم اضطراب و افسردگی نوجوانان دختر

هدف از مطالعۀ حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر تنظیم شناختی هیجان بر اضطراب و افسردگی نوجوانان دختر منطقۀ چهار شیراز بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی در قالب طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان دختر پایۀ هفتم، هشتم و نهم حاضر در مدارس منطقۀ چهار شیراز در سال تحصیلی 1395-1394و نمونۀ آماری این پژوهش 160 نفر از نوجوانان 13 - 15 سالۀ حاضر در این مدارس و روش نمونه‌گیری در دسترس بود. از این میان، دانش‌آموزانی که نمره‌ای بالاتر از یک انحراف معیار از میانگین در نشانه‌های افسردگی و اضطراب به‌دست آورده بودند، (38 دانش‌آموز)، انتخاب شدند. در نهایت با توجه به ملاک‌های ورود و خروج پژوهش،30 دانش‌آموز به عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گنجانده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامۀ اختلال‌های اضطرابی کودکان (SCARED) و پرسشنامۀ افسردگی بک (BDI-II) بودند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس آمیخته استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش تنظیم شناختی هیجان، نشانه‌های عاطفی افسردگی را کاهش داد، اما در سایر نشانه‌ها و همچنین نمرۀ کلی افسردگی تفاوت گروه آزمایش و کنترل معنادار نشد. علاوه بر این، تنظیم شناختی هیجان به کاهش تمامی علائم اضطرابی منجر شد. یافته‌ها از نقش مؤثر برنامۀ تنظیم شناختی هیجان بر نشانه‌های افسردگی و به‌ویژه اضطراب نوجوانان حمایت می‌کنند. بر اساس یافته‌ها، برنامۀ تنظیم شناختی هیجان می‌تواند به‌عنوان یک روش مداخله‌ای نوین در کاهش علائم اختلال‌های هیجانی نوجوانان به‌کار رود.